Pół Orła
Pół Orła (Orlica, Paczko, Paczek) – polski herb szlachecki z nobilitacji.
Herb występował w co najmniej dwóch wersjach:
Pół Orła (Paczko I): Na tarczy dzielonej w słup w polu prawym, czerwonym, połuorzeł srebrny;
W polu lewym, błękitnym, krokiew złota, po której bokach takież gwiazdy, zaś u jej dołu trójlistne ziele.
W klejnocie takież samo ziele pomiędzy dwoma skrzydłami orlimi prawym czerwonym z pasem srebrnym, lewym złotym z pasem błękitnym, obarczonym dwiema gwiazdami złotymi w pas.
Tak herb opisuje Józef Szymański (jako Paczko I)[1] oraz Tadeusz Gajl za Ostrowskim (jako Pół Orła)[2].
Według Wdowiszewskiego, herb ten wyglądał następująco:
W polu z głowicą błękitną, w której między dwiema gwiazdami złotymi takiż skos lewy, dwudzielnym w słup z prawej czerwonym połuorzeł srebrny, z lewej złotym gałązka koniczyny zielona o trzech listkach[1].
Według innego opisu lewe pole było puste, a orzeł posiadał koronę[potrzebny przypis].
Paczko II: Na tarczy dzielonej w krzyż, w polu pierwszym dzielonym w słup z prawej czerwonym połuorzeł srebrny, z lewej błękitnym, dwie gwiazdy złote, między którymi takiż klin, na którym trójliść zielony;
W polu drugim, czerwonym, gryf srebrny;
W polu trzecim, czerwonym, topór srebrny;
W polu czwartym, czerwonym, lilia srebrna.
Jest to druga wersja herbu, przytaczana przez Szymańskiego za Trelińską[1].
Najwcześniejsze wzmianki
[edytuj | edytuj kod]17 stycznia 1561 - nobilitacja (indygenat?) Jana Paczko. Herb wywodzi się z nobilitacji od cesarza Ferdynanda I[1]. Herb ten był też używany w Austrii[potrzebny przypis], stąd domniemanie indygenatu. 19 października 1581 - potwierdzenie szlachectwa Janowi Paczko[1]. 1563 i 1632 r. - wzmianka w herbarzu Niesieckiego.
Herbowni
[edytuj | edytuj kod]Poniższa lista sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Zwracamy jednak uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Podkreślamy także, że identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.
Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego Tadeusza Gajla. Według jego ustaleń, herb Pół Orła przysługiwał 13 rodzinom herbownych o nazwiskach[3]:
Gojlewicz, Golewicz, Niemorszański, Pacewicz, Packiewicz, Paculewicz, Paczak, Paczek, Paczko, Pocewicz, Rapczyński, Stybicz, Załoga.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Herb Pół Orła z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 213. ISBN 83-7181-217-5.
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 279. ISBN 978-83-60597-10-1.
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności | |
| Inne | |
| Działy heraldyki |
